Fundament to najważniejszy element konstrukcyjny budynku. Jego zadaniem jest przeniesienie na grunt obciążeń budowli i oddzielenie części budynku od podłoża. Prawidłowo zabezpieczone fundamenty chronią mur przed wilgocią oraz wodą gruntową. Z kolei niewłaściwa hydroizolacja powoduje, że zaczynają one chłonąć wodę, co prowadzi do zawilgocenia murów i w konsekwencji do stopniowej degradacji materiałów budowlanych. Jak zatem chronić dom przed działaniem wody?
Każdy budynek, niezależnie od tego czy jest podpiwniczony, czy też nie, zbudowany jest na mniej lub bardziej wilgotnym gruncie. Aby ograniczyć rozwój wilgoci oraz wszelkich niebezpieczeństw z tym związanych, musimy mieć pewność, że fundamenty zostaną odpowiednio przygotowane. Właściwie wykonana izolacja przeciwwilgociowa ochraniająca budynek przed wodą gruntową i wilgocią jest gwarancją bezpieczeństwa i komfortu użytkowania domu. Długotrwale utrzymująca się wilgoć:
- zmniejsza izolacyjność cieplną ścian, a tym samym płacimy wyższe rachunki za ogrzewanie,
- powoduje niszczenie muru poprzez ciągły kontakt z wodą oraz zamarzanie i odmarzanie wody w trakcie zimy,
- niekorzystnie wpływa na materiały budowlane, rozpuszczając niektóre ich składniki i wykazując właściwości korodujące. Znajdujące się w wodzie sole mineralne przedostają się do muru, krystalizują w porach i naczyniach kapilarnych materiału ceramicznego, co prowadzi do rozsadzania ciasnych przestrzeni krystalizacji – widocznych w postaci odpadających tynków, pękających i złuszczających się powłok malarskich czy wykruszających się fragmentów muru,
- sprzyja rozwojowi pleśni i grzybów, które zanieczyszczają powietrze substancjami szkodliwymi dla zdrowia domowników; ich obecność może powodować choroby alergiczne, choroby układu kostnego, oddechowego, skóry, a nawet możliwość wystąpienia chorób nowotworowych.
Woda może dostawać się do materiału budowlanego zarówno z opadów atmosferycznych, jak i gruntu przylegającego do muru. Stąd też izolacje powinny chronić przed niszczącym działaniem wody przesiąkającej wzdłuż ścian lub podciąganej kapilarnie, a także przed wysoką wodą gruntową.
Zabezpieczenie fundamentów
Planując budowę lub przebudowę, rozbudowę domu, koniecznie trzeba zatroszczyć się o właściwe zabezpieczenie fundamentów przed niszczącym działaniem wody w postaci izolacji przeciwwilgociowej. Dobór izolacji powinien odbywać się indywidualnie dla każdego przypadku, niezależnie od tego, czy jest ona wykonywana po raz pierwszy, czy ma charakter zabezpieczenia wtórnego. Powinien uwzględniać także to czy dom jest podpiwniczony, czy też nie oraz jaki jest poziom wód gruntowych.
- dom bez piwnic – poziom podłóg pomieszczeń użytkowych znajduje się zawsze ponad powierzchnią terenu, a woda może zagrażać budynkowi jedynie w przypadku powodzi czy lokalnych podtopień. Wystarczającą ochroną będzie tzw. izolacja pozioma, czyli ułożona jako ciągła i szczelna przepona na zwieńczeniu ścian fundamentowych i pod podkładem podłogi na gruncie, która zabezpieczy ściany przed podsiąkaniem kapilarnym. Taką rolę spełnią np. dwie warstwy papy podkładowej na osnowie z włókna szklanego lub poliestru, sklejone lepikiem na zimno, wysunięte ok. 20 cm poza obrys ścian, aby można było połączyć je z izolacją przeciwwilgociową pod podłogą parteru. W przypadku domu niepodpiwniczonego nie ma potrzeby układanie izolacji przeciwwodnej w podziemnych częściach budynku – w celu zmniejszenia nasiąkliwości i ochrony przed korozyjnym oddziaływaniem związków chemicznych zawartych w wilgotnym gruncie wystarczy ściany fundamentowe obustronnie zaimpregnować emulsją asfaltowo-kauczukową.
- dom z podpiwniczeniem – niezbędna jest izolacja pozioma oraz pionowa. Konstrukcję budynku musimy zabezpieczyć nie tylko przed wilgocią kapilarną, ale również przed wodą gruntową, której poziom może zmieniać się w ciągu roku. Kluczowe jest utworzenie szczelnej „wanny” hydroizolacyjnej, sięgającej od powierzchni gruntu, poprzez ściany zewnętrze aż do podłogi piwnicy. Warto zastosować tzw.,,białą wannę” czyli ściany piwnicy żelbetowe zamiast ścian z bloczków betonowych, aby zachować ciągłość. Na etapie fundamentowania konieczne jest ułożenie izolacji poziomej na ławach fundamentowych z dwóch warstwy papy na lepiku, którą później należy połączyć z izolacją podpodłogową piwnicy. Hydroizolację pionową ścian piwnicy zapewnia jedno lub dwuwarstwowe pokrycie papowe, osłonięte dodatkowo tzw. folią tłoczoną (kubełkową). Na wypadek podniesienia się poziomu wód gruntowych do wysokości fundamentu, trzeba ułożyć tzw. drenaż opaskowy, który ogranicza napór wody na ściany i podłogę piwnicy, a w przypadku niestarannej lub uszkodzonej hydroizolacji, zmniejsza zagrożenie zalania piwnicy.
Wykonując izolację przeciwwodną należy pamiętać o zachowaniu najwyższych standardów technologicznych. Musi być położona w sposób zapewniający pełne łączenie elementów i nieprzepuszczalność wody, szczególnie na narożnikach czy załamaniach. Prawidłowe wykonanie izolacji na długi czas zapewni skuteczną ochronę fundamentów przed wodą, wilgocią czy też agresywnymi związkami chemicznymi występującymi w glebie – zabezpieczając tym samym konstrukcję budynku i chroniąc zdrowie jego mieszkańców.